Theo các bác sĩ, trẻ tự kỷ càng can thiệp sớm thì tỷ lệ thành công càng cao. Can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ sớm có thể tác động to lớn đến khả năng học các kỹ năng và hòa nhập xã hội của trẻ.
Can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ đóng một vai trò quan trọng trong suốt quá trình hỗ trợ trẻ tự kỷ hòa nhập xã hội, làm giảm những khó khăn, thiếu sót trẻ gặp phải. Lúc này, cha mẹ sẽ là người hướng dẫn, đồng hành cùng con trên từng khía cạnh của cuộc sống như giao tiếp, hành vi, tương tác…
Thực tế, mỗi trẻ tự kỷ sẽ có những biểu hiện và dấu hiệu nhận biết khác nhau, tương ứng với từng mức độ cụ thể. Các bậc phụ huynh nên quan sát những dấu hiệu của con mình để lựa chọn phương pháp can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ phù hợp. Thông thường, trẻ tự kỷ sẽ có các dấu hiệu như:
Trẻ tự kỷ thường có những hành vi định hình như hay quay vòng tròn, nhìn chằm chằm vào một thứ gì đó, nhảy lên, lắc lư, nhìn nghiêng, nhảy lò cò…
Những thói quen này luôn rập khuôn theo một quy chuẩn và bị thu hẹp. Chẳng hạn, trẻ chỉ đi theo duy nhất một đường, nằm đúng một vị trí, ngồi đúng một chỗ, chỉ thích mặc một bộ quần áo và luôn làm mọi thứ theo trình tự.
Chậm phát triển ngôn ngữ là một tình trạng phổ biến ở trẻ tự kỷ. Đó có thể là chậm nói, nói rất ít hay thậm chí không nói, không hiểu những gì người khác nói, nhại lại lời hoặc nói không biểu cảm, không ngữ điệu.
Ngoài ra, rối loạn lời nói, không thể bắt chước các từ, nói đúng hoặc trôi chảy cũng là những dấu hiệu của chậm phát triển ngôn ngữ do tự kỷ.
Trẻ tự kỷ có thể chơi đùa một mình trong thời gian dài, thậm chí hàng giờ đồng hồ, dễ bị thu hút bởi các video quảng cáo từ tivi, điện thoại, thích quay bánh xe, và đặc biệt, luôn cầm một đồ vật bên mình,
Khi không được đáp ứng, nhiều trẻ có xu hướng ăn vạ, khóc lóc, thậm chí giận dữ do không biết nói. Theo thống kê, có hơn 70% trẻ mắc chứng tự kỷ có những biểu hiện của tăng động, không phản ứng với sự nguy hiểm. Chúng luôn thích những thứ quay tròn như thò tay vào quạt, chạm vào ổ điện…
Thiếu những kỹ năng tương tác xã hội là điển hình của chứng tự kỷ. Trẻ thường ít giao tiếp bằng mắt, không biết chỉ tay, ít cử chỉ giao tiếp, chơi một mình, chỉ thích làm theo ý mình, không để ý quan tâm đến thái độ và tình cảm của người khác, kể cả người thân.
Bởi những rối loạn ở trẻ tự kỷ là vô cùng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai của trẻ sau này nên việc làm sao để giảm bớt các khó khăn, thiếu sót, đồng thời gia tăng các hoạt động chức năng là rất cấp thiết. Vậy, cha mẹ có thể can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ không và bằng cách nào?
Trẻ tự kỷ thường có những hành vi bất thường
Để can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ hiệu quả, phụ huynh cần lưu ý một số nguyên tắc. Đó là hạn chế cho trẻ xem tivi trong nhiều giờ liền, không đáp ứng tất cả các mong muốn của trẻ. Tiếp đến, hãy đưa trẻ ra ngoài chơi, cùng trò chuyện để cải thiện khả năng ngôn ngữ, tăng tương tác.
Một số đồ vật dưới đây sẽ là gợi ý giúp bạn:
Ở một số trẻ tự kỷ, khả năng học hỏi, tiếp nhận hay giao tiếp bằng thị giác là khá tốt. Chính vì thế, những đồ vật hoặc đồ chơi kích thích thị giác mà có âm thanh kết hợp chuyển động trẻ sẽ rất thích.
Lưu ý, trong quá trình can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ phụ huynh nên lựa chọn những đồ chơi cần vận động tay chân hoặc cơ thể để chơi cho trẻ, chúng sẽ giúp cải thiện khả năng nhận thức, điều hòa các giác quan tốt hơn.
Một số trò chơi, đồ chơi có thể áp dụng vào quá trình can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ nhằm cải thiện chứng tự kỷ của trẻ như:
Bong bóng giúp kích thích thị giác của trẻ tự kỷ
Can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ qua đồ chơi có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ trẻ phát triển, đặc biệt là kỹ năng tương tác và tưởng tượng. Cha mẹ có thể cho trẻ chơi một số đồ chơi như:
Trò chơi đóng vai trò vô cùng lớn trong quá trình can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ
Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn trong vấn đề tập trung, ghi nhớ và sáng tạo. Những đồ chơi dưới đây sẽ phần nào giúp trẻ học hỏi và phối hợp các giác quan với nhau, hỗ trợ cho quá trình can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ như:
Đồ chơi đơn giản giúp tăng sự kiên trì cho trẻ
Trong quá trình can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ, những trò chơi dưới đây sẽ tạo không khí vui nhộn, giúp bé tương tác nhiều hơn và điều hòa khả năng vận động:
Những trò chơi dân gian giúp tăng tương tác cho trẻ
Ở một số trẻ tự kỷ, các trò chơi vận động, nhiều màu sắc có một sức hút kỳ lạ và khiến trẻ cực kỳ thích thú. Ngược lại, có những trẻ gặp khó khăn khi vận động hay phản ứng rất chậm. Để giải quyết vấn đề này, bạn có thể cho trẻ chơi một số trò chơi như:
Những trò chơi ngoài trời giúp cải thiện khả năng vận động cho trẻ
Giúp trẻ học hỏi, tiếp thu qua trò chơi là cách can thiệp đơn giản nhất mà cha mẹ có thể thực hiện. Tuy nhiên, để can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ hiệu quả, phụ huynh nên lưu ý một số hướng dẫn sau đây:
Nhìn chung, can thiệp tại nhà cho trẻ tự kỷ cần kiên trì trong thời gian dài, kiên nhẫn và có sự bài bản nhất định. Trên thực tế, không phải cha mẹ nào cũng có thể dạy con chơi và khiến trẻ tương tác, thích thú.
Lúc này, bạn cần cân nhắc cho trẻ đến các trung tâm giáo dục chuyên biệt kết hợp sử dụng những sản phẩm hỗ trợ như Vương Não Khang để việc can thiệp sớm đạt hiệu quả tốt nhất.
